Miêu Tộc là một trong những dân tộc thiểu số đáng chú ý tại Cổ Trấn. Các cô gái Miêu được biết đến với nét đẹp tự nhiên và ngây thơ, không hề giả trân. Trong khi đó, các chàng trai Miêu thường diện những trang phục màu đỏ hoặc xanh dương rất thu hút. Một đặc điểm nổi bật của trang phục truyền thống của dân tộc Miêu là chiếc mũ bạc lấp lánh đội trên đầu.
Dân tộc Miêu chiếm đến hơn nửa số dân tại Cổ Trấn, với số ít còn lại là người Thổ Gia. Họ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn cảnh quan và cánh sắc nơi đây. Cảnh quan tại Cổ Trấn vô cùng đa dạng và phong phú, với những đồi núi, thác nước, rừng thông, đồng cỏ và những ngôi nhà truyền thống độc đáo của dân tộc Miêu. Với sự gìn giữ của các cư dân địa phương, Cổ Trấn đã trở thành điểm đến thu hút du khách với vẻ đẹp hoang sơ, mộc mạc nhưng không kém phần lãng mạn và sâu lắng.
Đôi nét về dân tộc Miêu
Dân tộc Miêu là một trong những dân tộc thiểu số đáng chú ý tại Trung Quốc Đại Lục, với dân số đông thứ 5 trên toàn lãnh thổ Trung Hoa. Tên gọi “Miêu” được dịch từ chữ Hán chứ không theo một tên khoa học nào cả.
Dân tộc Miêu được chia thành 5 tộc người, gồm Hmong, Hmub, Xong và A_Hmao, trong đó lại được chia thành Miêu Thuần và Dã Miêu.
- Miêu Thuần là những người dân bản địa sinh sống tại địa phương, họ đã sinh sống và định cư tại địa phương này từ đời này qua đời khác.
- Trong khi đó, Dã Miêu sinh sống tại những khu núi non hiểm trở, vẫn giữ được những nét văn hóa độc đáo riêng của dân tộc. Những nét đặc trưng này khác hoàn toàn so với dân tộc Hán và các dân tộc khác.
Dân tộc Miêu có nền văn hóa phong phú và đa dạng, với nhiều tập tục, phong tục truyền thống độc đáo. Trong đó, trang phục truyền thống của dân tộc Miêu là một điểm nhấn đặc biệt, với nhiều màu sắc rực rỡ và họa tiết tinh xảo. Ngoài ra, dân tộc Miêu còn có nhiều hoạt động văn hóa, như múa lân, múa bông, múa sừng, hát Khen, đánh trống, chơi cầu mây, và đánh bóng.
Nguồn gốc dân tộc Miêu
Dân tộc Miêu sống tại các khu vực như Phượng Hoàng Cổ Trấn và tỉnh Hồ Nam, và được xem là một trong những nhóm người Dã Miêu. Nhóm người này đã bảo tồn các nét văn hóa riêng của họ một cách mạnh mẽ nhất. Mặc dù cuộc sống hiện đại ngày nay đã đưa vào nhiều yếu tố văn hóa từ các khu vực và quốc gia khác, nhưng vẫn giữ được những giá trị tinh hoa văn hóa của riêng mình.
Lễ hội của dân tộc Miêu
Người Miêu là một trong những dân tộc thiểu số tại Trung Quốc có nhiều lễ hội đặc sắc. Trong đó, lễ hội Khiêu Hoa và hội đua thuyền Rồng là hai lễ hội chính của dân tộc này.
- Lễ hội Khiêu Hoa là một lễ hội truyền thống đã được tổ chức từ thời vua Càn Long (1750). Đây là lễ hội được tổ chức vào ngày thứ 5 của tháng 2 âm lịch hàng năm, nhưng mỗi khu vực lại có thể tổ chức vào thời gian khác nhau. Ở Phượng Hoàng Trấn Cổ, lễ hội này thường được tổ chức vào tháng 5 âm lịch hàng năm. Lễ hội bao gồm nhiều hoạt động truyền thống như múa sạp, chọi trâu, đua ngựa, đấu vật, tế trời, diễu hành và những tiết mục âm nhạc và múa đặc sắc, thể hiện nét văn hóa độc đáo của dân tộc Miêu.
- Lễ hội đua thuyền rồng là một trong những nét đặc trưng của dân tộc Miêu và thường diễn ra vào tháng 6 hàng năm tại khu vực Phượng Hoàng Cổ Trấn. Tham gia lễ hội thường là những người dân bản địa sống xung quanh khu vực này. Thời gian diễn ra chỉ trong 2 phút và các đội đua phải chèo thuyền và hoàn thành hết 400m đường thủy.
Sau khi kết thúc lượt đua, họ sẽ tổ chức thêm các cuộc thi trên sông như cuộc thi bắt vịt hay cuộc thi bơi lội để thêm phần thu hút. Trong đó, cuộc đua bắt vịt là một trong những cuộc đua đặc sắc và chưa từng xuất hiện ở bất kỳ quốc gia nào khác. Trong tiểu thuyết “Thị Trấn Vùng Biên” của tác giả Thẩm Tòng Văn, người con của vùng đất Cổ Trấn huyền thoại và là một nhà văn nổi tiếng ở Trung Quốc, đã từng miêu tả về cuộc đua bắt vịt trong truyền thuyết.
Lễ hội đua thuyền rồng và các hoạt động liên quan đến nó là một phần quan trọng trong văn hóa của dân tộc Miêu, giúp bảo tồn và phát triển các giá trị văn hóa đặc sắc của họ.
Ngoài hai lễ hội chính này, người Miêu còn có nhiều lễ hội khác như lễ hội múa lân, lễ hội cầu mưa, lễ hội trồng cây mới, tất cả đều là dịp để người dân Miêu cùng nhau vui chơi, ăn mừng và bảo tồn nét văn hóa truyền thống của dân tộc này.
Kiến trúc ngôi nhà của người Miêu
Mỗi gia đình Miêu thường có một ngôi nhà riêng biệt, được xây dựng bằng gỗ và có thiết kế linh hoạt phù hợp với địa hình từng vùng.
Tại khu vực Phượng Hoàng Cổ Trấn, kiến trúc ngôi nhà của người Miêu được gọi là Điếu Cước Lâu. Vì địa hình đặc thù, họ phải san bằng nền đất và dựng lên những cột để chống lại đất đá.
Mỗi ngôi nhà Điếu Cước Lâu có 3 tầng:
- Tầng 1 được sử dụng để chăn thả gia cầm và gia súc.
- Tầng 2 là nơi sinh hoạt chính của gia đình.
- Tầng 3 được sử dụng làm nhà kho.
Bên ngoài mỗi tầng đều có ban công với những họa tiết trang trí điêu khắc tinh xảo. Kiến trúc ngôi nhà của người Miêu là một nét đặc trưng văn hóa của dân tộc này.
Trang phục của người Miêu
Chất liệu vải đơn giản được dệt thô được nhuộm lên tấm vải rồi thêu lên các hoa văn trang trí sao cho đẹp mắt và mang tính thẩm mỹ cao hơn. Tuy nhiên, Miêu tộc tại mỗi khu vực lại có những điểm riêng biệt. Người Miêu ở Cổ Trấn ăn mặc theo lối của người Tương Tây nên sẽ có những điểm khác biệt so với Miêu Đông Nam hay Miêu Vân Quý.
Trước đây, phụ nữ Miêu thường búi tóc lớn trên đỉnh đầu nhưng thói quen này đã ít được duy trì. Ngày nay, cô gái Miêu thường mặc áo ngắn, cổ áo tròn và rộng. Họa tiết trên áo cũng đơn giản hơn. Quần thì thường là quần ống loe với họa tiết được thêu ở viền. Trên đầu, phụ nữ Miêu thường đeo băng đô viền bạc. Trang phục của đàn ông Miêu cũng có các hoa văn thêu trang trí trên áo gọn giống như trang phục của người Mãn Chu.
Trong trang phục của những cô gái Miêu, tạp dề được coi là phần thiết yếu. Tạp dề có công dụng giúp họ tránh làm bẩn trang phục khi lao động, đồng thời còn là một phụ kiện trang trí. Hình thêu trên tạp dề là sự thể hiện tài năng may vá của nữ nhân Miêu.
Màu sắc chủ đạo của trang phục là xanh lá, xanh đậm và màu xanh lam, được thêu dệt lên từ những chỉ nhiều màu sắc như đỏ, cam, trắng, vàng và tím. Các hoa văn và họa tiết trang trí vô cùng đa dạng, có đến hơn 40 loại mẫu khác nhau.
Trang sức cũng là một điểm nhấn đặc biệt trong trang phục của người Miêu, với những chiếc vương miện bạc lấp lánh nổi bật vô cùng. Những chi tiết trang trí đặc sắc và ấn tượng, chẳng hạn như hình rồng phượng hay cành hoa nở rộ sắc màu, thường được sử dụng. Họ thường kết hợp với vòng tay, kiềng và các phụ kiện khác để tạo điểm nhấn trong trang phục.
Đặc sản ẩm thực của dân tộc Miêu
Dân tộc Miêu nổi tiếng với nền ẩm thực đa dạng và độc đáo. Trong đó, có hai món ăn đặc trưng được đánh giá cao là dưa muối và cá trích muối.
Dưa muối là món ăn được làm từ các loại rau tươi, củ, quả hoặc cải bắp được thái nhỏ và phơi khô trong khoảng vài ngày trước khi được muối với nước cơm và men. Dưa muối có thể được dùng để ăn kèm hay nêm vào soup. Còn để nấu soup, người Miêu sẽ nấu chung dưa muối với đậu phụ, củ hẹ, ớt đỏ và gia vị.
Cá trích muối là món ăn độc đáo được làm từ cá trích được bắt ngay tại ruộng lúa nước. Cá sau khi sơ chế được ướp cùng muối, tiêu và một số gia vị khác trong vòng 3 ngày. Sau đó, họ thêm gạo nếp và bột ngô và ướp thêm trong thời gian 1 tháng để cho ra món cá trích muối thơm ngon, đặc trưng. Cá trích muối có thể được ăn kèm với cơm, xôi hoặc nấu thành canh.
Đây là những món ăn mang đậm nét văn hóa của dân tộc Miêu, có hương vị và cách chế biến đặc trưng không thể tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác.