Bình Thuận là một tỉnh thuộc vùng Tây Nam Bộ của Việt Nam, có địa hình đa dạng bao gồm vùng đồng bằng ven biển, vùng đồi núi và sa mạc. Với vị trí ven biển và khí hậu nhiệt đới, Bình Thuận có nhiều đặc sản biển và nông sản phong phú, đa dạng.
1. Mủ trôm
Mủ trôm là một đặc sản của Bình Thuận, được sản xuất từ chất tiết được thu hoạch từ vỏ thân cây trôm, tên khoa học là Sterculia foetida, họ Sterculiaceae. Mủ trôm chứa nhiều giá trị dinh dưỡng cao và có nhiều tác dụng hữu ích cho sức khỏe, như điều hòa đường huyết, ổn định huyết áp, mát gan, giải độc gan, làm lành vết thương, nhuận tràng, chống táo bón. Dầu chiết từ hạt trôm còn được sử dụng để chữa các bệnh ngoài da như ngứa, ghẻ lở và làm lành vết thương.
Mủ trôm được xem là loại thuốc, vì vậy khi sử dụng cần chú ý đến liều lượng phù hợp với từng người và tùy thuộc vào các yếu tố như tuổi tác, tình trạng sức khỏe, bệnh lý hoặc cơ địa của từng người. Nếu sử dụng mủ trôm một cách bừa bãi như một thức uống giải khát thì rất nguy hiểm.
Năm 2015, mủ trôm Tuy Phong (Bình Thuận) được xếp vào top 50 món ăn đặc sản nổi tiếng của Việt Nam do tổ chức Kỷ lục Việt Nam bình chọn. Với những tác dụng tuyệt vời như thế, mủ trôm chắc chắn là một lựa chọn thú vị cho những ai đến tham quan Bình Thuận.
2. Thanh long
Thanh long là một loại trái cây nổi tiếng không chỉ trong nước mà còn được xuất khẩu rộng rãi. Nếu bạn đến Bình Thuận, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp những cánh đồng thanh long phủ xanh bạt ngàn. Thanh long ở đây không chỉ nhiều mà còn nổi tiếng vì vị ngọt thanh đặc trưng. Thanh long Bình Thuận có hai loại ruột đỏ và ruột trắng, mỗi loại có một hương vị riêng nhưng đều rất thơm ngon.
Ngoài trái cây tươi, Bình Thuận còn có nhiều món ăn đặc sản từ thanh long như gỏi thanh long, thanh long kho tộ, thanh long um sườn non, chè thanh long,… mỗi món ăn đều mang một hương vị đặc trưng riêng. Tuy nhiên, thích nhất vẫn là ăn trái thanh long tươi mọng, khi chín đến đúng thời điểm, thịt thanh long chín mềm, ngọt thanh và thơm lừng, khiến cho vị giác của bạn sẽ được đắm chìm trong vị ngon của thanh long Bình Thuận.
3. Cốm hộc
Đến Phan Thiết, bạn có thể dễ dàng tìm mua loại đặc sản cốm hộc tại các cửa hàng đặc sản, chợ và một số hàng tạp hoá. Cốm hộc được làm từ gạo nếp rang và nở bung, kết hợp với đường sến, dứa và gừng. Khi ăn, chỉ cần cắt thành từng miếng và thưởng thức. Cốm có thể được bảo quản trong vòng ba tháng mà không mất đi vị ngon của nó. Đây là loại đặc sản dễ bảo quản và mang đi.
4. Nước mắm
Nước mắm Phan Thiết không còn xa lạ với chúng ta, với lịch sử từ năm 1809 và vẫn tồn tại cho đến ngày nay. Nước mắm được làm từ cá cơm được chọn lựa kỹ càng, loại bỏ các con cá quá to, quá nhỏ hoặc không tươi. Cá được đem vào muối và không cần rửa lại vì trước khi đem lên bờ, cá đã được rửa bằng nước biển. Cá được trộn với muối tươi và được ngâm trong một thời gian để cá thuỷ phân nát và hòa tan thành một dung dịch nước. Sau đó, lọc lấy phần nước nguyên chất không có mùi tanh mà thơm đặc trưng của nước mắm. Tuỳ vào quá trình lọc mà mắm có độ đạm khác nhau, thường khi bán ra thị trường người ta đấu trộn để có độ đạm đồng nhất. Nước mắm là loại gia vị không thể thiếu trong mỗi bữa ăn gia đình, làm cho bữa ăn đậm đà và thơm ngon hơn.
5. Bánh tráng nướng mắm ruốc
Nếu bạn đến Phan Thiết, đừng quên thưởng thức món bánh tráng mắm ruốc đặc trưng của vùng đất này. Món ăn này có vị giòn tan đậm đà và thơm ngon khiến cho tín đồ ăn vặt phải mê mẩn. Bánh tráng được làm từ gạo, có rắc mè đen và được thoa mắm ruốc, sau đó thêm trứng cút, thịt nướng, nem, chả cá, hành hoa và nướng trên lửa than nhỏ cho đến khi bánh tráng vàng và giòn. Khi ăn bánh, bạn sẽ cảm nhận được vị thơm của hành, vị mặn của mắm, vị ngon của chả nem hoà quyện vào nhau.
6. Bánh rế
Nghề làm bánh rế ở Phan Thiết rất nổi tiếng và được xem là đặc sản Bình Thuận nên rất đáng để bạn mang về làm quà cho người thân. Vị bánh rế thơm ngon và giòn tan xen lẫn vị ngậy của một chút mỡ. Nguyên liệu để làm bánh rế là khoai lang và khoai mì, khi làm bánh, cần lột vỏ củ mì, gọt vỏ khoai lang và bào thành sợi. Với kĩ năng của người làm bánh, những sợi khoai lang và khoai mì sẽ quấn chặt lấy nhau và tạo thành hình dáng của bánh rế. Sau đó, bánh được chiên trên dầu sôi và rưới ít nước đường để làm món ăn vặt giòn tan và thơm ngon.
7. Răng mực nướng
Răng mực, một phần thường bị bỏ đi khi ăn mực, nhưng ở vùng đất này lại được biến thành đặc sản độc đáo. Răng mực nướng là món ăn quen thuộc với bao thế hệ học trò ở đây. Sau khi được làm sạch, răng mực được ướp với các loại gia vị và xiên thành que rồi đem nướng. Vị ngọt của thịt mực kết hợp với vị giòn dai của răng mực khi ăn cùng bánh tráng nướng và tương ớt cực kỳ ngon miệng và hấp dẫn. Nếu bạn đến vùng đất này, đừng bỏ qua cơ hội thưởng thức món ăn độc đáo này.
8. Món lẩu thả
Lẩu thả là món ăn đặc sản hấp dẫn của người dân Bình Thuận. Nguyên liệu chính để làm món lẩu này là cá suốt tươi, khế chín, cà chua và ớt băm, cùng với các loại rau. Nồi nước lèo đậm đà, cay cay, chua chua ăn cùng bún và rau thì ngon không gì sánh bằng. Trước đây, người ta thường làm món bún thả, nhưng với nhu cầu ăn uống tăng cao, người dân nơi đây đã biến tấu thành lẩu thả, một món ăn rất ngon và tốt cho sức khoẻ.
Đến Mũi Né, nếu có dịp thưởng thức lẩu thả, bạn sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng đôi bàn tay tài hoa của các đầu bếp trong việc kết hợp các nguyên liệu như thịt ghẹ, thịt heo, trứng gà và các loại rau mùi,… để biến thành một món ăn đặc biệt.
Với những ai chưa từng thử, món lẩu thả có thể nghe có vẻ xa lạ, nhưng hương vị đậm đà và thơm ngon của nó chắc chắn sẽ khiến bạn mê mẩn.
9. Các loại bánh
- Bánh bột lọc là món ăn đặc trưng của Bình Định với lớp bột trong veo, dai mịn và tôm đỏ au hấp dẫn, chấm cùng nước mắm được pha chế từ loại mắm nổi danh của địa phương.
- Bánh canh chả cá là một món ăn ngon và đặc biệt được chế biến từ chả cá tươi ngon nhất và bột màu trắng dai ngon. Tô bánh canh nóng hổi rắc thêm chút rau mùi là ngon hết sảy.
- Bánh hỏi lòng heo với sự tỉ mỉ trong chế biến và cân bằng trong cách pha chế là món ăn mà ai đến Bình Định cũng không thể bỏ qua.
- Bánh căn (bánh khọt) là một món ăn nhẹ, được làm từ bột gạo, thêm một ít tôm mực lên trên mặt, nướng chín rồi vớt ra đĩa thành từng cặp kèm ít hành phi và ăn nóng. Bánh nướng không dùng dầu mỡ nên rất nhẹ và không ngấy.
- Cá lồi được làm sạch trước khi được rưới mỡ hoặc dầu nóng để chín vừa đủ, tạo ra lớp thịt thơm ngon. Nếu muốn thưởng thức món ăn này, bạn có thể ăn kèm với nước mắm me và gan cá. Tuy nhiên, nếu bạn không ưa đồ mỡ, hãy cân nhắc trước khi thưởng thức món này vì cần phải sử dụng một lượng mỡ vừa đủ trong quá trình chế biến.
- Món chả cá Bình Thuận có hương vị đặc trưng mang vị ngọt đậm và hương vị mặn đặc trưng của vùng biển. Khi chiên lên, chả cá có vị thơm lừng, ngon, ngọt và hơi béo. Loại chả cá tại đây có thể được chế biến bằng hai cách là chiên và hấp. Nếu muốn mua chả cá làm quà, bạn nên chọn loại chả chiên để giữ được độ tươi ngon đặc trưng lâu hơn so với loại chả hấp
