Tóm tắt Lịch sử nước Úc (Australia):
Giai đoạn trước 1770
Trước khi có sự định cư của người Anh, hơn 500 nhóm Bản địa đã sinh sống trên lục địa Úc, tổng cộng khoảng 750.000 người. Nền văn hóa của họ đã phát triển hơn 60.000 năm, khiến người Úc bản địa trở thành những người bảo tồn nền văn hóa sống cổ xưa nhất thế giới. Mỗi nhóm sống trong mối quan hệ chặt chẽ với đất đai và có quyền giám hộ đối với Quốc gia của họ.
Giai đoạn Người Châu Âu đầu tiên và Liên bang: Là vùng đất này đã bị nhiều cường quốc – chuyên gia đi săn lục địa dòm ngó và lập bản đồ từ thế kỷ 17 và sau đó là Pháp, và Anh ở những thế kỉ tiếp theo…
Giai đoạn từ 1770 – 1960
Năm 1770, Thuyền trưởng James Cook đến vùng đất này trên chiến hạm lớn hiện đại đã tuyên bố quyền sở hữu bờ biển phía đông của Vương quốc Anh. Việc hình thành thuộc địa mới này mang về 3 lợi ích:
– Một là: có thêm vùng đất mới, thu nhập tài nguyên và sinh thái thuộc địa chuyển về cho Đế Quốc Anh.
– Hai là: Thêm 1 vị trị hoạt động thuận lợi để quân đội Anh ở bán cầu nam rất cần thiết cho các chiến thuộc địa khác (Malaysia…)
– Ba là: Xây dựng nhà tù ở đảo nhằm tận dụng ưu điểm 1 & 2 sẳn có, và do tình trạng nhà tù ở Anh đang quá tải
Năm 1779, Joseph Banks đề xuất Vịnh Botany, muốn biến hòn đảo này trở thành nhà tù mới như đã phát thảo trước đó. Cụ thể là những người bị kết án tù được vận chuyển ra khỏi Anh đến Úc nhằm tiếp tục chính sách hình phạt tù của Anh, thời điểm này Anh đã bị mất 13 thuộc địa Bắc Mỹ.
Năm 1786, chính phủ Anh quyết định áp dụng khuyến nghị của Joseph Banks. Nhưng lại mong muốn mở rộng thêm dân số Anh ở Vùng đất mới, vì nhìn thấy triển vọng thương mại tương lai.
Năm 1788, Thuyền trưởng Arthur Phillip cùng 1.500 người (trong đó là hơn một nữa người bị kết án tù, còn lại là dân thường, thủy thủ đoàn, lính thủy đánh bộ … 26/1/1788 Hải quân Hoàng gia Anh đã treo cờ Anh tại Sydney Cove. Sydney Cove được cho là thích hợp hơn Vịnh Botany theo đề xuất của Joseph Banks.
Thời điểm này, Đảo này được định danh chia ra 2 Vùng:
– New South Wales được chính thức tuyên bố vào ngày 7 tháng 2 năm 1788.
– Van Diemen’s Land được thành lập vào năm 1830 bởi những người nhập cư tự do và những người tù hết hạn.
Trong giai đoạn này (khoảng 10 năm), người ta ước tính rằng dân số bản địa của Úc đã giảm 90%. Vì những lý do chính cho sự sụt giảm dân số nghiêm trọng này là: Dịch bệnh, mua bán đất, chiếm đoạt đất và xung đột bạo lực trực tiếp thổ dân và người Châu Âu hay còn gọi là người định cư mới.
Cụ thể là một làn sóng dịch bệnh bao gồm đậu mùa, sởi và cúm, lây lan trước biên giới và tiêu diệt nhiều cộng đồng bản địa. Thống đốc Phillip báo cáo rằng bệnh đậu mùa đã giết chết một nửa số người bản địa ở vùng Sydney trong vòng mười bốn tháng kể từ khi Hạm đội Thứ nhất đến. Việc lạm dụng và bóc lột tình dục trẻ em gái và phụ nữ bản địa cũng đã gây ra bệnh hoa liễu cho người bản địa theo tỷ lệ dịch.
Tin không chính thống: thời gian này là diễn ra các vụ thảm sát của người bản địa thường diễn ra dưới hình thức xả súng hàng loạt hoặc đẩy nhóm người ra khỏi vách đá. Cũng có rất nhiều lời kể về những người thực dân cung cấp thức ăn cho người bản địa có tẩm thạch tín và các chất độc khác… người bản địa đã liên tục chống lại việc vi phạm quyền có đất của họ cũng như tác động của nó đối với các nền văn hóa và cộng đồng bản địa. Người ta ước tính rằng ít nhất 20.000 thổ dân đã bị giết do hậu quả trực tiếp của bạo lực thuộc địa trong thời kỳ lịch sử này của Úc. Khoảng từ 2.000 đến 2.500 người chết do xung đột biên giới trong cùng thời kỳ.
Hoạt động của định cư là sự phát triển kinh tế và hoạt động thương mại, nông nghiệp, đánh bắt cá vì nơi đây thuận lợi cho các việc đó. Cụ thể là vào năm 1815, Van Diemen’s Land bắt đầu xuất khẩu ngũ cốc sang New South Wales. Từ những những việc thương mai kinh tế đó mà đường xá, cầu cống và các phương tiện giao thông cần thiết ra đời trên đảo, được tận dụng bơi lượng lao động có sẳn mà không tốn phí đó là các tù nhân
Vào đầu thế kỷ 19, nối tiếp những hoạt động thương mại quan trọng ơ vùng đất mới này là nnhững người thực dân nơi đây đã giới thiệu lông cừu merino đến Anh. Vì Anh là xứ lạnh, lông cừu là sản vật tốt nhất đáp ứng như cầu tiêu dùng của người Anh. Sau đó, Úc trở thành nguồn cung cấp len tốt cho đến tận ngày nay để phục vụ cho ngành công nghiệp dệt của Anh.
Năm 1820 – 1830, Sau một thời gian kể từ thành lập, vùng đất mới này bắt đầu thu hút những người định cư tự do đến định cư ở vùng đất phía nam Úc, bằng cách chính sách đất đai. Đối tượng thu hút này bao gồm những người tù được thả tự do mong muốn ở lại đảo khởi nghiệp lại cuộc đời.
Năm 1840, New South Wales cùng với Van Diemen’s Land (tính đén 1852) đã tiếp nhận tổng cộng 160.000 người tù nhân đến đảo.
Năm 1850, Queensland và Victoria tách khỏi New South Wales, vào thời điểm đó người ta đã phát hiện ra vàng. Cơn sốt vàng kéo theo những người nhập cư đến Úc từ khắp nơi trên thế giới hội tụ về New South Wales. Cũng thời gian này Cừu chính thức xác định là sản vật quan trọng là nguồn gốc của sự giàu có, đã có hơn 15 triệu con ở Úc tại thời điểm này.
Đây là giai đoạn phát triển rõ nét về nông nghiệp, giao thông và công nghiệp là để đáp ứng nhu cầu của dân số ngày càng tăng.
– New South Wales và Victoria đã tiến hành xây dựng các tuyến đường sắt và tập trung xây dựng và phát triển các ngành công nghiệp thuộc chế biến, sản xuất và kỹ thuật, bao gồm cả xưởng đúc và xưởng đóng tàu… sau đó được thành lập tại Sydney và Melbourne. Tuy nhiên, Tây Úc và Tasmania không có sự phát triển về xưởng đóng tàu một phần do vị trí địa lý.
– Nam Úc tự lực phát triển thông qua nguồn tài nguyên tự có như là tăng mạnh sản lượng lúa mì và bắt đầu sản xuất máy móc nông nghiệp và đi tiên phong trong vận tải đường sông để vận chuyển ngũ cốc đến bang Victoria.
– Ngành chăn nuôi bắt đầu thích nghi, ngoài nuôi cừu ra còn tập trung nuôi bò, vì bò ít chăm sóc hơn cừu mà còn đem lại sữa và thịt bò ngon. Nhưng việc nuôi cừu vẫn phát triển song song vì Cừu lấy lông xuất khẩu sang Anh và thịt cừu cũng ăn được. Cừu số lượng nhiều chủ yếu là ở bang Victoria. Các chủ hàng len cũng bắt đầu hình thành tại đây.
Năm 1856, cao điểm trong việc tranh chấp đất giữa các địa chủ.
Năm 1860, luật cải cách ruộng đất được ban hành để giảm những tranh chấp hiện tại
Đầu thế kỷ 20, Sự phát triển của nền kinh tế Úc bởi sự gia tăng nhập cư, với tổng số 200.000 người từ năm 1911 đến năm 1913 (tốc độ tăng dân số vào thời điểm đó là chậm nhất ở Victoria và nhanh nhất ở Tây Úc).
– Sản lượng len đạt mức cao mới, mặc dù có những thiệt hại nghiêm trọng của những năm hạn hán đối với ngành chăn nuôi năm 1891.
– Quốc gia khuyến khích sự gia tăng số lượng nhà máy, sản xuất chế tạo và việc làm trong công nghiệp. Hầu hết công nghiệp có quy mô nhỏ, chủ yếu tập trung vào chế biến nông sản. Ngành công nghiệp thép của Úc bắt đầu vào năm 1905 khi một lò cao được xây dựng ở New South Wale
Năm 1901, 6 thuộc địa hợp nhất để tạo thành quốc gia Khối thịnh vượng chung Australia. Mặc dù là tự trị, nhưng Úc vẫn gắn bó vững chắc với Đế quốc Anh. Úc quốc gia đầu tiên trên thế giới trao quyền bầu cử cho phụ nữ.
Từ năm 1914 đến năm 1918, hơn 400.000 người Úc đã tình nguyện tham gia vào chiến tranh của đế quốc Anh trong Thế chiến thứ nhất.
Chiến tranh thế giới thứ hai nổ ra vào năm 1939, Úc lại cùng với Anh chống lại phe Trục ở Châu Âu, Bắc Phi và Trung Đông.
Năm 1940, tình hình quốc tế xấu đi đã thúc đẩy Úc thành lập các cơ quan đại diện ngoại giao độc lập đầu tiên ra nước ngoài: công nhận thành công tại Hoa Kỳ và Nhật Bản
Năm 1941, thành công thành lập cơ quan đại diện đại Trung Quốc, khi Chiến tranh Thái Bình Dương nổ ra, Úc liên minh với Hoa Kỳ chống lại Nhật Bản.
Ngày 1 tháng 11 năm 1945, Úc trở thành thành viên sáng lập của Liên hợp quốc.
Năm 1951, Úc tham gia Hiệp ước liên minh ANZUS với Hoa Kỳ và New Zealand.
Năm 1957, Australia đã ký một thỏa thuận về thương mại với Nhật Bản, nhằm nhấn mạnh sức ảnh hưởng quốc gia Úc trong khu vực.
Giai đoạn từ 1960 – 2020
Nước Úc có một lực lượng lao động có tay nghề cao và một lịch sử đáng tự hào về nền dân chủ và chính phủ ổn định.
Kể từ những năm 1960, các Chính phủ liên tiếp của Úc đã tham gia cùng với các dân tộc Thổ dân và Cư dân trên eo biển Torres để làm việc hướng tới hòa giải về xung đột và ngược đãi với người dân bản địa Úc thời gian đầu.
Năm 2008, Quốc hội Úc đã thông qua kiến nghị Xin lỗi Người bản địa Úc về những hành vi ngược đãi và bất công trong quá khứ, đặc biệt là Thế hệ bị đánh cắp, những đứa trẻ bản địa bị buộc phải xa gia đình.
Ngày 26 tháng 5 năm 2008 được chọn là “Ngày Quốc gia Úc xin lỗi” đã được tổ chức hàng năm vào để ghi nhớ và ghi nhận sự ngược đãi này.
Vào tháng 7 hàng năm, lễ kỷ niệm Tuần lễ NAIDOC đánh dấu lịch sử, văn hóa và thành tựu của các dân tộc Thổ dân và Cư dân trên eo biển Torres.
Trước đại dịch COVID-19 vào năm 2020, Úc đã ghi nhận 28 năm liên tiếp tăng trưởng kinh tế hàng năm và là nền kinh tế lớn thứ 14 thế giới.
Sau đại dịch COVID-19, chúng tôi tiếp tục hỗ trợ các quốc gia ở Ấn Độ – Thái Bình Dương tiếp cận với vắc xin COVID-19 an toàn và hiệu quả. Ví dụ: chương trình vắc xin khu vực của chúng tôi đảm bảo rằng các quốc gia Thái Bình Dương đạt được mức bao phủ vắc xin COVID-19 đầy đủ.
Trong năm 2019-20, Australia đã cung cấp 4 tỷ đô la hỗ trợ phát triển – trong đó bao gồm 1,4 tỷ đô la cho Thái Bình Dương. Nhằm cung cấp hỗ trợ phát triển cho các nước đang phát triển để tăng trưởng kinh tế và giảm nghèo.
Ngày nay Úc (Australia) là nhà của 25 triệu người từ gần 200 quốc gia.