Tòa Thánh Tây Ninh là một điểm đến tôn giáo độc đáo của Việt Nam. Đây là nơi được coi là trung tâm của đạo Cao Đài, một tôn giáo có tuổi đời trẻ nhất ở Việt Nam.
Lịch sử hình thành Tòa Thánh Tây Ninh
Vùng đất Tây Ninh cách đây hơn 80 năm được biết đến là khu rừng rậm, đầy bí ẩn và hoang sơ. Tuy nhiên, từ khi Đức Thượng phẩm Cao Quỳnh Cư xuất hiện, vùng đất này đã trở thành nơi lý tưởng để khởi đầu của Đạo Cao Đài, biến từ một khu rừng rậm thành một chốn linh thiêng bậc nhất.
Theo các kinh điển chính thống, Tòa Thánh Tây Ninh được khởi tạo đầu tiên vào năm 1926 và khánh thành vào năm 1947. Đến nay, đã gần 80 năm lịch sử của tôn giáo này.
Ý nghĩa và giá trị tôn giáo
Đạo Cao Đài là một tôn giáo có nguồn gốc tại Việt Nam, được sáng lập vào năm 1926 bởi Đức Thượng Phẩm Cao Quỳnh Cư. Tôn giáo này được pha trộn từ nhiều tôn giáo khác nhau, bao gồm Phật giáo, Thiên Chúa giáo, Hồi giáo, Đạo gia, và đặc biệt là tín ngưỡng dân gian Việt Nam.
Đạo Cao Đài coi trọng sự đoàn kết và hòa giải giữa các tôn giáo khác nhau, với mục đích xây dựng một xã hội hoà bình và hạnh phúc. Tôn giáo này cũng đề cao nghi thức và tâm linh, trong đó người tín đồ thường cúi đầu, thắp hương, và đọc kinh.
Tòa Thánh Tây Ninh là địa điểm thiêng liêng của Đạo Cao Đài, là nơi tín đồ tôn giáo này thường đến để cầu nguyện và thực hiện nghi thức. Tòa Thánh có giá trị kiến trúc và tôn giáo đặc biệt, được coi là một trong những công trình tôn giáo lớn nhất và đẹp nhất của Việt Nam.
Kiến trúc Tòa Thánh Tây Ninh
Tòa Thánh có kích thước thực tế dài 97,5m và rộng 22m, được xây dựng theo kiến trúc tôn giáo và tạo hình bởi Long Mã Bái Sư. Diện mạo của đầu Long Mã ở mặt trước của Tòa Thánh hướng về phía Tây, với hai lầu chuông và trống vươn cao như hai cặp sừng nhọn. Giữa hai lầu chuông và trống là tòa nhà Tịnh Tâm Đài.
Tầng hai của Tòa Thánh mang tên Phi Tưởng Đài, tạo hình giống phần trán với hai cánh cửa được coi như hai con mắt của Long Mã. Khu vực Cửu Trùng Đài là phần thân của Tòa Thánh, tiếp nối là Hiệp Thiên Đài. Phần đuôi của Long Mã tọa lạc tại cuối Đền Thánh khu vực Bát Quái Đài. Công trình tôn giáo này được xây dựng bằng bê tông cốt tre, là đặc trưng của các công trình Tòa Thánh thuộc đạo Cao Đài.
Xung quanh Tòa Thánh có tổng cộng 112 cây cột tròn cống đỡ mái hiên ở hành lang. Những khung cửa sổ được trang trí bằng họa tiết hoa sen đỡ một khung hình Thiên nhãn, chính giữa có một tam giác đều bao quanh vách của Đại điện. Tòa Thánh có tổng cộng 23 ô hoa sen có hình thiên nhãn. Lối vào chính qua Tịnh Tâm Điện có tất cả 6 lối vào phụ và hai bên đều có tượng Kim Mao Hầu.
Khuôn viên Tòa Thánh Tây Ninh
Khuôn viên của Tòa Thánh rộng 1km² và có bố cục được thiết kế để thể hiện những quan điểm triết lý tôn giáo và huyền học. Tòa Thánh được xem như tượng trưng cho Bạch Ngọc Kinh ngự tại thế gian, và có nhiều biểu tượng như tượng Hộ Pháp, tượng ông Thiện được chế tác tỉ mỉ và công phu.
Khuôn viên nội ô của Tòa Thánh được bao quanh bởi hàng rào và có gần 100 công trình kiến trúc lớn và nhỏ khác nhau, bao gồm Tòa Thánh, các cơ quan Đạo, Bửu Tháp, và nhiều công trình khác, tất cả đều được liên kết với nhau bởi những con đường rộng thênh thang.
Khu vực xung quanh Tòa Thánh có 12 cổng tam quan được xây dựng theo 3 kiểu kiến trúc khác nhau, trong đó cổng chính được coi là chánh môn, còn 11 cổng khác được đánh số từ 1 đến 11.
Chánh Môn Tòa Thánh Tây Ninh
Chánh Môn là cửa chính và lớn nhất trong số 12 cửa vào khu vực nội ô của Tòa Thánh. Cửa này rất hiếm khi mở cửa và chỉ mở cửa trong các dịp đón tiếp các vị khách quan trọng.
Kiến trúc của cổng rất nổi bật với biểu tượng Lưỡng Long Tranh cổ pháp và hoa sen, được trang trí bằng nhiều phù điêu. Trên Chánh Môn có đắp chữ nổi “ĐẠI ĐẠO TAM KỲ PHỔ ĐỘ” và chữ Hán ở phía dưới. Năm 1965, chữ “TÒA THÁNH TÂY NINH” được ghi lên cổng.
Hai bên cổng trụ có đôi câu liễn bằng chữ Hán nói lên tôn chỉ của Đạo Cao Đài:
“CAO THƯỢNG CHÍ TÔN ĐẠI ĐẠO HÒA BÌNH DÂN CHỦ MỤC
ĐÀI TIỀN SÙNG BÁI TAM KỲ CỘNG HƯỞNG TỰ DO QUYỀN”
Chánh điện Tòa Thánh Tây Ninh
Trong khu vực này, có tổng cộng 18 cột trụ được chạm khắc, trang trí hình rồng tinh xảo và chia làm hai bên. Các hàng cột trụ này phân khu vực Cửu Trùng Đài thành 9 gian, mỗi gian chênh nhau 18cm. Đây chính là khu vực hành lễ của mỗi phẩm cấp tín đồ. Khi buổi lễ cúng diễn ra, các chức sắc và tín đồ mỗi người sẽ có một vị trí riêng tương ứng với hàng phẩm của mình trong Đạo Cao Đài.
Bên trên trần là tạo hình sơn vẽ hình ngôi sao, hình mây tượng trưng cho các tầng trời. Giữa mỗi ô có đắp một ô thông gió hình của sáu con rồng đánh nhau. Tạo hình này thường được nhắc đến với một câu kinh “Thời thừa lục long, du hành bất tức” trong bài kinh của Ngọc Hoàng Thượng Đế.
Cung đạo
Sau 9 cấp của Cửu Trùng Đài từ phía ngoài vào, có một cấp trung gian tiếp giáp với Bát Quái Đài được gọi là Cung Đạo. Trên nóc của Cung Đạo được đúc với hình ảnh mây trắng xung quanh và những tia hào quang dài xen lẫn với những tia hào quang ngắn. Hình Thiên nhãn được chạm bên trong, tượng trưng cho nhân loại là một người nam.
Bát Quái Đài
Bát Quái Đài là một khu vực nằm ở phía cuối của Đền Thánh, là phần đuôi của Long Mã và hướng thẳng về phía Đông. Mái của Bát Quái Đài được sơn màu vàng. Khu vực này có tám cột trụ rồng được xếp thành hình Bát Quái. Giữa các cột trụ là quả Càn Khôn với đường kính 3,3m, tượng trưng cho vũ trụ và Thiên Nhãn nằm trên sao Bắc Đẩu. Xung quanh là 3072 vì sao, thể hiện cho 72 quả địa cầu cùng với 3000 thế giới. Phía dưới của Bát Quái Đài được dùng để thờ các vị Tam Trấn, Ngũ Chi và Tam Tông Chơn Giáo.
Nền của Bát Quái Đài gồm có 12 bậc, mỗi bậc cao 10cm, và được sắp xếp theo hình tháp, từ to đến nhỏ. Mười hai bậc này tượng trưng cho 12 tầng Trời. Theo giáo lý của Đạo Cao Đài, Thượng Đế chính là Đấng Thập nhị Khai Thiên. Bậc đầu tiên cao hơn mặt đất 2,4m và bậc trên cùng cách mặt đất 3,6m.
Quả Càn Khôn
Ở mỗi Thánh Thất của Đạo Cao Đài, chỉ được phép thờ thánh tượng Thiên Nhãn, một bức tranh vẽ hình Thiên Nhãn. Tuy nhiên, tại Tòa Thánh, thay vì thờ Thiên Nhãn, sẽ là một khối cầu lớn có hình vẽ Thiên Nhãn được gọi là Quả Càn Khôn.
Theo giáo lý của Đạo Cao Đài, Quả Càn Khôn có hình cầu, ở tâm của Càn Khôn có đặt một ngọn đèn tên là Thái Cực, được giữ cháy xuyên suốt ngày đêm, giống như những ngọn đèn Thái Cực ở các Thánh Thất hay trên Thiên Bàn tại nhà của các tín đồ. Từ đó, chúng ta có thể thấy Quả Càn Khôn ở đây biểu thị rõ triết lý về Vũ trụ quan.
Một số lưu ý khi đến tham quan Tòa Thánh Tây Ninh
- Giờ lễ chính tại Thánh Địa là 12:00 trưa. Nếu bạn chuẩn bị tham gia buổi lễ tại đây, nên cân nhắc thời gian để đến đúng giờ.
- Bạn có thể tham quan vào bất kỳ giờ nào, tuy nhiên du khách sẽ được yêu cầu không mang giày dép vào bên trong. Ngoài ra, bạn nên giữ vệ sinh chung, đi lại nhẹ nhàng, nói nhỏ, và để điện thoại im lặng để đảm bảo sự tôn nghiêm của điểm du lịch tâm linh.
- Các bạn có thể vào Đại Điện từ hai bên cửa. Lưu ý, nam giới đi vào bằng cửa phải, nữ giới đi vào bằng cửa trái.
- Tòa Thánh Tây Ninh là một điểm du lịch tâm linh tôn giáo, vì vậy du khách nên lựa chọn trang phục lịch sự, tránh mặc quần đùi, váy ngắn.